Radioterapia stereotaktyczna jest formą radioterapii z pól zewnętrznych, która poprzez bardzo szybki spadek dawki promieniowania oraz wysoką precyzję odtwarzalności ułożenia Pacjenta, umożliwia podania bardzo wysokiej dawki promieniowania w bardzo krótkim czasie. Dawka terapeutyczna może być podana podczas pojedynczego zabiegu i mówimy wtedy o tzw. radiochirurgii bądź kilku (zazwyczaj do 5) zabiegów, nieco mniejszymi dawkami promieniowania i mówimy wtedy o tzw. radioterapii stereotaktycznej frakcjonowanej.
Podana bardzo wysoka dawka umożliwia zazwyczaj osiągnięcie lepszych wyników kontroli miejscowej guza, a wysoka precyzja pozwala chronić okoliczne tkanki i narządy zdrowe czyniąc terapię wysoce skuteczną i bezpieczną formą terapii przeciwnowotworowej.
Radioterapia stereotaktyczna jest stosowana w leczeniu pierwotnym nowotworów takich jak:
1. Rak płuca nisko zaawansowany w przypadku dyskwalifikacji z zabiegu operacyjnego bądź braku zgody chorego na zabieg.
2. Rak gruczołu krokowego u chorych z grupy niskiego i pośredniego ryzyka progresji lub w terapii wznów miejscowych po uprzednio przebytej radioterapii jako alternatywa dla zabiegu operacyjnego i brachyterapii.
3. Raka nerki nie kwalifikującego się do operacji lub w przypadku braku zgody chorego na zabieg.
4. Raka trzustki u chorych z zaawansowaniem miejscowym choroby często w połączeniu z poprzedzającą chemioterapią.
W terapii wznów po uprzednio przebytej radioterapii m.in./Radioterapia stereotaktyczna Lublin
1. W raku gruczołu krokowego.
2. Nowotworach głowy i szyi.
3. Glejakach mózgu.
Radioterapia stereotaktyczna stosowana jest również w terapii choroby przerzutowej – najczęściej u chorych z niewielką liczbą przerzutów (do ok. 5, ale zależy to nie tyle od liczby a m.in. od stanu ogólnego chorego). Mówimy wtedy o tzw. chorobie oligometastatycznej, w której terapia wszystkich ognisk choroby daje szanse na znaczne wydłużenie przeżycia chorych, a w niektórych sytuacjach nawet na pełne wyleczenie z choroby.
Stosuje się ją rownież w przypadku, gdy u chorego dochodzi do powstania wznowy pod postacią niewielkiej ilości ognisk przerzutowych, po zakończonym w przeszłości leczeniu onkologicznym. Mówimy wtedy o tzw. oligowznowie. Zastosowanie radioterapii stereotaktycznej w tej sytuacji może dać choremu dodatkowy czas przed wdrożeniem kolejnej linii leczenia systemowego (m.in. chemioterapii), co może przełożyć się na wydłużenie okresu całkowitego przeżycia, a w niektórych przypadkach dać szanse na wyleczenie z choroby.
Radioterapia stereotaktyczna stosowana jest również u chorych już leczonych z powodu choroby rozsianej przy użyciu chemioterapii bądź innej formy leczenia systemowego (leczenie celowane, immunoterapia, hormonoterapia) w przypadku uzyskania dobrej odpowiedzi na dotychczasowe leczenie.
Stosuje się ją także w przypadku przerzutów m.in. do kości, węzłów chłonnych, płuc, mózgu, wątroby, nadnerczy.