Rak szyjki macicy jest czwartym najczęściej występującym nowotworem złośliwym, jak również przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych wśród kobiet na świecie. Niestety jest on również najczęstszą przyczyną zgonów wśród kobiet w średnim wieku w Europie Wschodniej.
W przypadku tego nowotworu mamy możliwość skorzystania z badań przesiewowych oraz szczepień przeciwko wirusowi HPV, które obniżają ryzyko jego wystąpienia jak również m.in. nowotworów głowy i szyi, penisa czy kanału odbytu.
W sytuacji rozpoznania raka szyjki macicy postępowanie terapeutyczne zależy od stadium zaawansowania.
Radioterapia odgrywa kluczową rolę w leczeniu Pacjentek z rakiem szyjki macicy.
Leczenie zachowawcze w postaci radiochemioterapii jest postępowaniem z wyboru u pacjentek z miejscowo/ regionalnie zaawansowaną postacią choroby począwszy od stopnia IB3/IIA2 (kategoria 1 dowodów vs. 2B dla postępowania chirurgicznego według NCCN v 1.2024)(1).
Jest alternatywą dla postępowania chirurgicznego u pacjentek z zaawansowaniem T1b3/T2a2cN0 i postępowaniem z wyboru w stopniach T1b3 i T2a2cN1 i w wyższych stopniach zaawansowania wg najnowszej aktualizacji wspólnych, multidyscyplinarnych europejskich zaleceń ESGO/ESTRO/ESP z 2023 r.(2).
Oczywiście każda chora wymaga indywidualnej oceny jak również muszą zostać uwzględnione jej preferencje.
Leczenie zachowawcze Pacjentek chorych na raka szyjki macicy obejmuje zastosowanie dwóch form radioterapii tj. EBRT (radioterapii z pól zewnętrznych) oraz radioterapii interwencyjnej/ brachyterapii jako metody podwyższenia dawki tzw. „boostu” na obszar nacieku nowotworowego okolicy szyjki macicy.
IGBT (imaged guided brachytherapy)/radioterapia interwencyjna jest nieodłącznym elementem leczenia zachowawczego.
Rak szyjki macicy w większości przypadków bardzo dobrze reaguje na wstępną fazę leczenia w postaci radioterapii z pól zewnętrznych (EBRT) w połączeniu z chemioterapią. W wielu przypadkach guz/ naciek znacznie się zmniejsza. Wobec powyższego aktualnie najlepsze i rekomendowane postępowanie zakłada wykonanie brachyterapii adaptacyjnej sterowanej obrazem (IGBT).
Jej użycie wpływa na poprawę wyników leczenia oraz zmniejszenie potencjalnej toksyczności.
Brachyterapia adaptacyjna wspomagana obrazem (IGABT) (najlepiej rezonansem magnetycznym-MRI), obejmuje zastosowanie technik wewnątrzjamowych/ śródmiąższowych, które umożliwiają zoptymalizowanie podanej dawki w obrębie nacieku co przekłada się na wyższy odsetek kontroli miejscowych.
MRI zapewnia najlepsze obrazowanie tkanek miękkich pod kątem choroby resztkowej i najlepiej jest je wykonać już z założonymi apliakatorami do brachyterapii/ radioterapii interwencyjnej.
Jesteśmy jednym z nielicznych ośrodków w Polsce, który prowadzi leczenie według najnowszych rekomendacji światowych i europejskich, z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego (MRI) do zabiegów brachyterapii, u pacjentek z założonymi aplikatorami.
Postępowanie takie pozwala w sposób optymalny dopasować dawkę podawanego promieniowania do aktualnych rozmiarów nacieku nowotworowego co w większości przypadków przekłada się na poprawę rokowania i zmniejsza ryzyko potencjalnej toksyczności.
Miałem przyjemność uczestniczyć w kursie organizowanym przez ESTRO (europejskie towarzystwo radioterapii onkologicznej) dotyczącym zastosowania tego typu techniki/aplikacji u Pacjentek z rakiem szyjki macicy i w innych nowotworach ginekologicznych.
Ciągle się rozwijamy i dbamy o to by kobiety były leczone według najlepszych światowych /europejskich standardów.